دکتر ليلا عرب در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره پژوهشهاي انجام شده رويان در زمينه فلج مغزي کودکان توضيح داد: اين پژوهش، براي کودکان فلج مغزي انجام شد که به درمانهاي مختلف مانند کاردرماني و دارودرماني پاسخ نداده بودند. البته اين درمانها نيز تنها براي بهبود علائم بيماري فلج مغزي است و در واقع درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد.
وي با اشاره به اينکه تا کنون مقالات کمي در کشورهاي مختلف درباره بيخطر بودن و موثر بودن سلولدرماني در اين بيماري منتشر شده است، توضيح داد: براي اين پژوهش از سلولهاي بنيادي مغز استخوان (مزانشيمي) خود بيمار استفاده و به داخل فضاي نخاعي آنها پيوند زده شد.
عرب افزود: طي شش ماه پيگيري وضعيت اين کودکان طبق گفته والدين آنها، 70 درصد آنها بهبود علائم بيماري را نشان دادند.
وي با اشاره به اينکه براي ادامه اين طرح تحقيقاتي فاز دوم آن نيز طراحي شده است، خاطرنشان کرد: در فاز دوم نيز به دنبال آن هستيم که اثربخشي افزايش تعداد دفعات تزريق در اين بيماران را بسنجيم که نتايج قطعي آن هنوز استخراج نشده، اما شواهد بر بهبود بيماري با تزريق متعدد سلولهاي بنيادي دلالت دارد.
به گفته وي اين طرح نشان داد که نه تنها تزريق سلولهاي بنيادي براي اين بيماران خطري در پي ندارد، بلکه منجر به بهبود علائم بيماري آنها ميشود.
عرب با تاکيد بر اين که براي فلج مغزي درمان قطعي وجود ندارد، تصريح کرد: اين بهبودها در حد کم شدن اسپاسمهاي بدن بيماران، بهبود وضعيت حرکتي ، برقراري ارتباط بهتر و بهبود وضعيت شناختي آنها بوده است.
وي تاکيد کرد: نميتوان گفت که با سلولدرماني بيماري که قادر به تکلم نبوده، اکنون ميتواند صحبت کند اما کودکاني که توان گفتن چند جمله يا کلمه را داشتند، اکنون بهتر اين کار را انجام ميدهند. همچنين نشستن آنها بهتر شده است.
مسؤول گروه سلول درماني بيماريهاي مغز و اعصاب پژوهشگاه رويان خاطرنشان کرد: پژوهشگاه قصد داشت اين طرح را گسترش داده و آن را به يک طرح کشوري تبديل کند که پارهاي از مسائل و مشکلات مانع آن شد.
بهبود نسبي بيماران MS با سلولدرماني
وي در بخش ديگري از سخنان خود درباره سلول درماني در بيماران MS تصريح کرد: طرح سلول درماني در بيماران MS مقاوم به درمان نيز در پژوهشگاه رويان آغاز شده که خاص موارد پيش رونده و مقاوم به درمان است.
به گفته عرب، هنوز نتايج اجراي اوليه اين طرح مشخص نشده چرا که طرح به صورت Blind اجرا ميشود و پزشکان نيز در جريان مورد اصلي و يا مورد کنترلي بودن هيچ يک از بيماران قرار ندارند. اما آنچه که مسلم است تعدادي از بيماران حاضر در پروژه مطالعه بهبود پيدا کردهاند که حدس زده ميشود گروه دريافت کننده سلولبنيادي باشند.
به گفته مسئول گروه سلول درماني در بيماريهاي مغز و اعصاب پژوهشگاه رويان اين طرح هنوز در حال اجراست و داوطلب ميپذيرد تا بتواند بهترين راه تزريق سلولهاي بنيادي و بهترين تعداد دفعات را بيابد.
تلاش براي کاهش علائم بيماري ALS با سلولدرماني
عرب با اشاره به اجراي طرح پژوهشي ديگري درباره سلولدرماني در بيماري ALS
(Amyotrophic lateral sclerosis) توضيح داد: اين پژوهش در بخشهاي مختلفي مانند گروههاي دريافت کننده سلول بنيادي از طريق رگ و يا دريافت کننده در داخل فضاي بطن مغز، انجام ميشود که در نهايت اثربخشي سلولها و پيش از آن ايمن بودن سلولها بررسي خواهد شد.
وي با اشاره به اينکه هدف از اجراي اين طرح پژوهشي درمان بيماري نيست تاکيد کرد: ALS درمان قطعي ندارد اما هدف از پژوهشها اين است که پيشرفت بيماري در بيماران مبتلا کند شود تا بيماران ديرتر به مرحله نهايي بيماري برسند.
به گفته وي اين بيماري ميتواند در هر نقطه از بدن، دست يا پا و يا ماهيچههايي که براي حرف زدن و بلعيدن به کار ميروند آغاز شود و نورونهاي محرک فوقاني و تحتاني را تخريب کند. بيماري ضايعات حرکتي، گوارشي و تنفسي ايجاد ميکند و يک بيماري پيشرونده است.
عرب افزود: متاسفانه تعداد زيادي از بيماران مبتلا به اين بيماري بعد از 5 سال با مشکلات شديد تنفسي از بين ميروند و در چنين بيماري پيچيدهاي تنها ميتوان با روشهايي مانند سلول درماني، پروسه بيماري را کند کرد و از ناتوانيها کاست.